Felsefi Açıdan Hukukun Dijitalleşmesi ve İnsan Hakları
Özet
Bu çalışmanın amacı, dijitalleşen hukukun bir yönüyle topluma sağladığı faydaları artarken, diğer yönüyle sebep olabileceği olası insan hakları ihlallerine dair öngörüler ve etik problemlere yönelik tartışmaları felsefi açıdan ortaya koymaktır. Hukuk, Avrupa Tarihinin aydınlanma ve modernizm dönemindeki rasyonelleşme hareketlerinin etkisiyle ulaştığı aşamadan bugünkü dijitalleşmeye kadar evrildiği süreçte, insan haklarını tanımlamış ve evrensel anlamda pekçok ülkenin anayasal metinlerine taşınmıştır. Fakat rasyonelleşmenin yanında, bilim ve teknoloji alanındaki gelişmeler oldukça büyük başarılara imza atarken, etik problemlere çözüm üretmede kendisini soyutlayan bir pozitivist perspektifi temel aldı. Dolayısıyla daha ziyade doğal hukukla temellendirilen insan haklarının, teknoloji ve bilimin merkezindeki bu tarz bir pozitivist anlayış ile etik meseleler konusunda çatışması kaçınılmazdı. Bilişim teknolojileri sektöründe üretilen yazılımlar ile hukuk alanında belge işleme süreçlerinde kolaylıklar sağlanırken, infaz uygulamalarında yapay zeka hakimliği, suç ve suçlu profilini belirlemeye yönelik yazılımlar ve bunlardan doğabilecek problemler ise insan hakları alanında “ayrımcılık”, “özel hayatın ihlali” gibi endişeler üzerinden tartışılmaya başlandı.
Referanslar
Abanoz, Buket. (2020) Hukuki Bilgiye Digital Erişim, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi • Cilt 26, Sayı 1, ISSN: 2146-0590, ss. 190-203
Ales, Edoardo, Curzi, Ylenia, Fabbri, Tommaso, Rymkevich, Olga, Senatori, Iacopo, & Solinas, Giovanni. (2018). Working in Digital and Smart Organizations. Cham: Springer International Publishing AG.
Altwicker, Tilmann. (2019). International Legal Scholarship and the Challenge of Digitalization. Chinese Journal of International Law (Boulder, Colo.), 18(2), 217-246.
Association of Digital Forensics, Security Law. (2006). The Journal of Digital Forensics, Security and Law : JDFSL.
Bernitz, U., Groussot, X., Paju, J., & Vries, S. (2020). General principles of EU law and the EU digital order (European monographs 112). Alphen aan den Rijn, The Netherlands: Wolters Kluwer.
Brivot, Marion, Lam, Helen, & Gendron, Yves. (2014). Digitalization and Promotion: An Empirical Study in a Large Law Firm. British Journal of Management, 25(4), 805-818.
Brkan, Maja, Claes, Monica, & Rauchegger, Clara. (2020). European fundamental rights and digitalization. Maastricht Journal of European and Comparative Law, 27(6), 697-704.
Brennan, Tim & Dieterich, William. (2017). Correctional Offender Management Profiles for Alternative Sanctions (COMPAS). 10.1002/9781119184256.ch3.
Council of Europe. (2018). Justice of the future : predictive justice and artificial intelligence. https://www.coe.int/en/web/cepej/justice-of-the-future-predictive-justice-and-artificial-intelligence
Council of Europe. (2019). CAHAI - Ad hoc Committee on Artificial Intelligence.
https://www.coe.int/en/web/artificial-intelligence/cahai
Cusick, James. (2009). Legal Software Tools: Overview, Types, Methods, and Possibilities: A CLE Presentation.
Çɪnar, Özgür Heval. (2021). The current case law of the European Court of Human Rights on privacy: Challenges in the digital age. The International Journal of Human Rights, 25(1), 26-51.
Derreıuc, M , Güral, J . (1945 ): Kanunu Bilmemek Özür Sayılmaz kaidesi hakkında bazı düşünceler. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2 0-0
Daskal, Efrat. (2018). Let's be careful out there ... : How digital rights advocates educate citizens in the digital age. Information, Communication & Society, 21(2), 241-256.
Digitalization of Law and Courts Research. (2019). In Research Handbook on Law and Courts (Research Handbooks in Law and Politics, p. 393). Edward Elgar Publishing.
Dolunay, Ayhan, Kasap, Fevzi, & Keçeci, Gökçe. (2017). Freedom of Mass Communication in the Digital Age in the Case of the Internet: “Freedom House” and the USA Example. Sustainability (Basel, Switzerland), 9(10), 1739-1760.
Erdoğan, G. (2021). Yapay Zeka ve Hukukuna Genel Bir Bakış. Adalet Dergisi, Ankara
Galina Kurcheeva, & Georgy Klochkov. (2020). Digitalization of law based on the choice of a model of corruption situations. Economic and Social Development: Book of Proceedings, 342-350.
Gercke, M. (2012). Understanding Cyber Crime: Phenomena, Challenges and Legal, Response. Telecomunication Development Sector. https://www.itu.int/ITU-D/cyb/cybersecurity/docs/Cybercrime%20legislation%20EV6.pdf
Goncharov, I. v. . (2019). Modern approaches to the realization of human rights in the conditions of digitalization of public relations. Courier of the Kutafin Moscow State Law University, 97-102.
Haas, B., Shuman, A., & Project Muse. (2019). Technologies of suspicion and the ethics of obligation in political asylum (Series in human security). Athens, Ohio: Ohio University Press.
Hill, K. (2021) Your face is not your own.
https://www.nytimes.com/interactive/2021/03/18/magazine/facial-recognition-clearview-ai.html
IBM Corporation. (2018). LegalMation. https://www.ibm.com/case-studies/legalmation
INTERPOL, (2018). Tackling future policing challenges with AI, robotics. https://www.interpol.int/es/Noticias-y-acontecimientos/Noticias/2018/Tackling-future-policing-challenges-with-AI-robotics
İstanbul, Ankara, İzmir Baroları. Yapay Zeka Çağında Hukuk Konulu Çalıştay Raporu. (2019). https://www.istanbulbarosu.org.tr/files/docs/Yapay_Zeka_Caginda_Hukuk2019.pdf
OHCHR (Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights) Çalışma Belgesi. (2018). Uluslararası insan hakları standartları ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri göstergelerinin ayrıştırılmasına ilişkin öneriler. https://etkiniz.eu/wp-content/uploads/2020/12/OHCHR_calismabelgesi.pdf
LiberyHumanRights, (2021). Resist Facial Recognition.
https://www.libertyhumanrights.org.uk/campaign/resist-facial-recognition/
Lofgren, L., (2021). Best Online Legal Services. https://www.quicksprout.com/best-online-legal-services/
Marks, S.P. (2016) Human Rights: A Brief Introduction. Harvard University FXB Center. https://cdn1.sph.harvard.edu/wp-content/uploads/sites/134/2016/07/Human-Rights-A-brief-intro-2016.pdf
Packard, A., & Wiley InterScience. (2010). Digital media law. Chichester, West Sussex, U.K. ; Malden, MA: Wiley-Blackwell.
Primary Research Group. (2003). Creating the digital law library. New York, NY: Primary Research Group.
Reed, C., & Queen Mary Westfield College . Centre for Commercial Law Studies. (1996). Digital information law : Electronic documents and requirements of form. London: Center for Commercial Law Series, Queen Mary and Westfield College, University of London.
Salminen, Mirva, & Hossain, Kamrul. (2018). Digitalisation and human security dimensions in cybersecurity: An appraisal for the European High North. Polar Record, 54(2), 108-118.
Spindler, Gerald. (2019). Digitalization and Corporate Law – A View from Germany. European Company and Financial Law Review, 16(1), 106-148.
Tchinaryan, Elena Olegovna, Kuchenin, Evgeny Sergeevich, Slesarev, Vladimir Lvovich, & Ryzhik, Andrey Vladimirovich. (2021). Human rights in the age of digitalization. Laplage Em Revista, 7(2), 119-125.
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK), 2020. Türkiye’de bulunan insan hakları uygulama ve araştırma merkezleri.
https://www.tihek.gov.tr/upload/file_editor/2020/06/1592203446.pdf
TRTWorld. (2021). Facial recognition technology: Is it invading our privacy? https://www.trtworld.com/video/social-videos/facial-recognition-technology-is-it-invading-our-privacy/60d9e7e7748d25001189fdf8
Umair, S., & Shah, M. (2019). Mobile devices and smart gadgets in human rights (Advances in wireless technologies and telecommunication (AWTT) book series). Hershey, PA: Information Science Reference, (an imprint of IGI Global).
Uşaklıoğlu, A.Y. (2021). Dijital Hukuk. Seçkin Yayınevi, Ankara.
Ümütlü, Ayşe Y. (2021). Hukukçu Kimliği Üzerine Felsefi Bir Analiz : “Hukukçunun Hukuku” ve “Hukuk Aristokrasisinin Gerçek Hayattan Kopukluğu”, https://adaletdergisi.adalet.gov.tr/arsiv/adaletdergisi/2021/66.sayi/sayi-66/473_ad-66-2021-sayi-66.pdf
ÜSKÜL, ENGİN, Zeynep Özlem. (2019). Olan Hukuk - Olmayan Hukuk. : http://hfsa-sempozyum.com/wp-content/uploads/2019/02/HFSA23-Engin.pdf
Wagner, B., Kettemann, M., Vieth, K., & Edward Elgar Publishing publisher. (2019). Research handbook on human rights and digital technology : Global politics, law and international rights (Research handbooks in human rights). Northampton, MA: Edward Elgar Pub.
Watson, Jonathan, Schulze, Reiner, & Staudenmayer, Dirk. (2020). EU Digital Law. Baden-Baden: Nomos Verlagsgesellschaft.
Wakefield, J. ( 2016). AI predicts outcome of human rights cases. https://www.bbc.com/news/technology-37727387
Yeung, Karen. (2019). Responsibility and IA. https://rm.coe.int/responsability-and-ai-en/168097d9c5
Ziccardi, Giovanni. (2013). Resistance, Liberation Technology and Human Rights in the Digital Age (1. Aufl. ed., Vol. 7, Law, Governance and Technology Series). Dordrecht: Springer Netherlands.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License ile lisanslanmıtır.
