Youtube Gazeteciliğinin Eleştirel Ekonomi Politiği

Abstract

Bu çalışmada, geleneksel mecralardan dijital ortamlara taşınan gazetecilik pratiklerinin eleştirel ekonomi politik bir çerçevede analiz edilmesi amaçlanmış ve burada ortaya çıkan yeni nesil haberciliğin, kapitalizmin sömürü ilişkilerinden bağımsız olup olmadığının sorgulanması hedeflenmiştir. Bu bağlamda, ana akım medyadan kısmen ya da tamamen ayrılan ve mesleğini YouTube’da sürdüren gazeteciler Kemal Öztürk, Yavuz Oğhan, Yıldıray Oğur, Serdar Özsoy ve Adem Özköse ile farklı tarihlerde görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bu görüşmelerden elde edilen veriler, betimleyici araştırma yöntemi ile analiz edilmiştir. Çalışmada elde edilen bulgulara göre bir sermaye olan YouTube şirketi, her ne kadar içerik üreticilerini ‘iş ortağı’ olarak tanımlasa da gazetecilerin emeği ile kâr ve sermaye birikimini gerçekleştirmekte, habercilerin soyut emeğini sömürmektedir. Dolayısıyla şirket ile YouTuberlar arasındaki ekonomik ilişki, hiyerarşiye dayalı bir tahakküm ilişkisi olarak dikkat çekmektedir. Şirketin kullandığı kâr ve sermaye birikim modeli, kullanıcı ve içerik üreticilerinin verilerinin metalaştırılmasına dayanmaktadır. YouTube’tan yeteri kadar gelir elde edemeyen gazeteciler izleyici ve takipçilerinden bağış toplamaya yönelmektedir. Dolayısıyla bağımsız ve patronsuz gazetecilik yaptıklarına inanan YouTuber gazeteciler, kapitalist sistem içinde yer alan sermayeye ve takipçi kitlelerine bağımlı hale gelmektedir.